Do perfumerii w Le Castellet wszedłem niepostrzeżenie, przemykając za plecami angielskich turystów, z którymi w żywiołową dyskusję wdała się sprzedawczyni. Oglądałem wysokie psy w garniturach, trzymające zegarki na złotych łańcuszkach i kątem oka obserwowałem, co robią angielscy turyści. Sprzedawczyni chodziła wokół nich tanecznym krokiem, pryskając coraz to innymi zapachami, wyjaśniając ich pochodzenie i zastosowanie.
Le Castellet to miasteczko artystów. Dowiedziałem się tego podczas jednego ze słonecznych dni kończących lipiec, kiedy to poczułem palącą potrzebę odwiedzenia go po raz drugi. Zostawiliśmy samochód na poboczu Montee du Chateau i wspięliśmy się do miasteczka mniej uczęszczanym, wąskim przejściem z wyszczerbionymi ze starości schodkami- polubiłem nazywać tę dróżkę sekretną, tak jakbym tylko ja ją znał i spędził w tej okolicy wszystkie lata, począwszy od czasów dzieciństwa.
Ranki zwykle są podobne, ale to chyba złe słowo- piosenka również nie może wyjść poza określone ramy akordów, muzyk może i uderza w te same nuty co w wielu innych piosenkach, ale jednak w jakiś sposób jego dzieło jest inne. Poranki na francuskiej winnicy są więc muzyką słowika,
Na placu przy Hotel de Ville w Aix de Provence gwarem głosów oznajmiają swój byt kawiarenki, akordeonista z miną zadowolonego życiem przechadza się w jakby zaczarowanym cieniu platanów, grając skoczne, francuskie melodie. Po chwili znika, na jego miejscu zaś pojawia się Hiszpan w okularach i czarnej koszulce, siadając na murku i wyjmując z futerału swój nieco kosmiczny instrument.
Niegdyś tymi uliczkami Aix de Provence przechadzał się Cezanne, wiodąc tu swój samotniczy żywot. Był upartym i kłótliwym indywidualistą, a poza tym, pedantem do tego stopnia, że numerował wszystkie swoje rekwizyty. W swoim malarstwie próbował dociec istoty utrwalania rzeczywistości na płótnie- pomagała mu w tym góra Sainte-Victorie. I całe szczęście, że był artystą!
O rzut beretem z La Ciotat leży Ceyreste- „małe, urokliwe miasteczko w górach”, jak powiedział mi pracownik informacji turystycznej. To wspaniałe miejsce, by spacerować, zagubić się i poczuć rytm życia mieszkańców. Brak tu widowiskowych fontann, monumentalnych zabytków, bogatych muzeów. Jest jedynie miasteczko.
Wszedłem do campera jak w odwiedziny do dobrego przyjaciela, zastanawiając się, co też mogło się tutaj zmienić. Książeczka do nauki francuskiego leżała obok brzoskwiń, robocza koszulka i spodnie powieszone były na oparciu fotela, alkowa jak zwykle tonęła w chaosie rozwalonej kołdry i dziesiątek innych rzeczy, wszystkie półki były zapełnione nieznanymi przedmiotami. W radiu nadawała stacja Nostalgie, przez otwarte okna zaglądał wiatr.
Są takie noce, kiedy wracam oszołomiony, odurzony, tracąc kontakt z tym, co się dzieje, ze sobą, i właśnie wtedy czerpię największą radość z rzeczywistości.
Zaraz po mszy zaczynają się obchody 14 lipca, czyli dnia zdobycia Bastylii. Defilada przechodzi od statuy wolności do placu przy Hotel de Ville, tam słyszymy przemowę oraz „Marsyliankę” grana przez orkiestrę. Następnie tłum się rozchodzi, większość idzie wraz z nami na rynek. Nikt nie zwraca uwagi na małego pieska, który ma zbyt krótką szyję, by napić się wody z fontanny.
Niedzielny poranek. Stoję w kościele. Przez wielkie drzwi wlewa się strumień światła, z ulicy dochodzi szum samochodów i gwar ludzkich głosów. Wewnątrz cisza. Czasem tylko ktoś kaszlnie, przestąpi z nogi na nogę, podrapie się za uchem. Przede mną stoi mężczyzna o wysoko uniesionym podbródku, skryty za grubymi szkłami okularów. Obok niego zajęła miejsce drobna staruszka, która z namaszczeniem przesuwa paciorki różańca, mimo trzęsących się rąk.